Dầu khí là một trong những nguồn năng lượng quan trọng và chiến lược nhất của nhân loại. Mặc dù thế giới đang dần chuyển sang các nguồn năng lượng tái tạo, dầu khí vẫn là động lực chính của nền kinh tế, giao thông và công nghiệp hóa chất toàn cầu. Vậy chính xác thì Dầu khí là gì? Qua bài viết dưới đây, Metagas sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện về mọi khía cạnh của nguồn tài nguyên quý giá này.
Dầu Khí Là Gì?
Dầu khí là thuật ngữ chung chỉ hỗn hợp tự nhiên của Hydrocarbon tồn tại ở dạng lỏng (dầu thô) và dạng khí (khí thiên nhiên) được tìm thấy trong các tầng đá trầm tích dưới lòng đất hoặc sâu dưới đáy biển:
- Dầu Thô: Là chất lỏng sánh, màu đen hoặc nâu sẫm, được khai thác và sau đó được tinh chế để tạo ra xăng, dầu diesel, dầu hỏa, v.v.
- Khí Thiên Nhiên: Là hỗn hợp khí chủ yếu là Methane (CH4), được sử dụng trực tiếp làm nhiên liệu hoặc làm nguyên liệu cho ngành hóa chất.
Cả hai đều thuộc nhóm nhiên liệu hóa thạch, được hình thành từ hàng triệu năm trước và hiện là nguồn năng lượng chính chiếm hơn 50% tổng cung năng lượng sơ cấp toàn cầu.
Cách Dầu Khí Hình Thành
Quá trình hình thành dầu khí là một kỳ tích địa chất kéo dài hàng triệu năm, biến dầu khí thành một nguồn năng lượng hóa thạch (fossil fuel).
- Chất Hữu Cơ Ban Đầu: Quá trình bắt đầu từ cái chết của các sinh vật biển nhỏ (tảo, thực vật phù du) và động vật tích tụ dưới đáy biển/hồ.
- Trầm Tích và Áp Suất: Các lớp bùn, cát, và trầm tích khác phủ lên lớp chất hữu cơ này. Theo thời gian, áp suất và nhiệt độ tăng lên, tạo thành đá trầm tích.
- Quá Trình Sinh Hóa: Dưới tác động của vi khuẩn và nhiệt độ thấp, chất hữu cơ biến thành kerogen (chất tiền thân của dầu khí).
- Quá Trình Nhiệt Hóa: Khi bị chôn vùi sâu hơn thường từ 2,5km – 5km, nhiệt độ cao làm phân hủy kerogen thành các hydrocarbon lỏng (dầu thô) và khí (khí thiên nhiên).
- Di Chuyển và Tích Tụ: Dầu khí lỏng/khí nhẹ hơn nước nên di chuyển qua các lớp đá xốp và bị giữ lại trong các lớp đá không thấm (đá chắn), tạo thành các mỏ dầu khí thương mại.
Cách Khai Thác Dầu Khí
Việc khai thác dầu khí là một ngành công nghiệp phức tạp và đòi hỏi công nghệ cao, được chia thành ba giai đoạn chính:
- Thăm Dò: quá trình sử dụng các công nghệ địa vật lý tiên tiến như khảo sát địa chấn 3D, nhằm xác định chính xác các bẫy dầu khí tiềm năng dưới lòng đất hoặc đáy biển
- Khoan: Đây là bước cốt lõi. Người ta sử dụng các giàn khoan chuyên dụng, có thể là giàn khoan trên đất liền hoặc các cấu trúc phức tạp ngoài khơi, để khoan một lỗ sâu xuống tới tầng chứa dầu.
- Khai Thác: Dầu và khí được đưa lên mặt đất thông qua các giếng khoan bằng cách áp dụng các kỹ thuật đa dạng như:
- Khai thác sơ cấp: Sử dụng áp suất tự nhiên của mỏ.
- Khai thác thứ cấp: Bơm nước hoặc khí vào mỏ để duy trì áp suất và đẩy dầu lên.
- Khai thác nâng cao: Sử dụng hóa chất, nhiệt (hơi nước) hoặc CO2 nhằm tối ưu hóa lượng dầu được tách ra khỏi đá
Các Sản Phẩm Từ Dầu Khí
Dầu khí không chỉ là nhiên liệu đốt cháy hay đa phần mọi người chỉ nghĩ dầu khí chỉ để sản xuất xăng, dầu diesel. Nhưng trên thực tế, có hơn 6.000 sản phẩm hàng ngày có nguồn gốc từ dầu khí. Qua quá trình tinh chế dầu thô tại các nhà máy lọc dầu, nó trở thành nguyên liệu đầu vào cho hàng loạt sản phẩm thiết yếu:
- Nhiên liệu vận tải: Xăng, dầu Diesel, nhiên liệu máy bay
- Nhiên liệu sưởi ấm: Dầu hỏa, dầu Mazut
- Nguyên liệu hóa dầu: Naphtha, Propylene, Ethylene để sản xuất chất dẻo (nhựa), sợi tổng hợp, cao su nhân tạo.
- Dầu nhờn: Dầu nhớt động cơ, mỡ bôi trơn cho máy móc công nghiệp.
- Nông nghiệp: Phân bón urê, thuốc trừ sâu
- Dược phẩm, y tế: Thuốc giảm đau (aspirin), ống tiêm nhựa
- Sản phẩm khác: Nhựa đường (làm đường), sáp nến, sơn, keo 502, túi nilon, chai nhựa, mỹ phẩm
Vai Trò Của Dầu Khí Đối Với Nền Kinh Tế
Tầm quan trọng của dầu khí đối với kinh tế không chỉ giới hạn trong việc cung cấp nhiên liệu đơn thuần, mà còn mở rộng thành một động lực kinh tế toàn cầu:
- Nguồn Năng Lượng Chiếm Ưu Thế: Dầu khí cung cấp phần lớn năng lượng cho các ngành công nghiệp, sản xuất điện và hệ thống giao thông vận tải, là huyết mạch của chuỗi cung ứng toàn cầu.
- Động Lực Ngành Hóa Chất: Dầu khí là nguyên liệu cơ bản cho ngành hóa dầu – ngành sản xuất nhựa, phân bón, thuốc trừ sâu, và hàng ngàn sản phẩm tiêu dùng khác.
- Tác Động Địa Chính Trị: Giá dầu khí biến động ảnh hưởng trực tiếp đến lạm phát, thương mại quốc tế và chính sách đối ngoại của các quốc gia. Các quốc gia xuất khẩu lớn có vai trò quyết định trong kinh tế toàn cầu.
- Đóng Góp Ngân Sách: Thuế và phí từ hoạt động khai thác dầu khí là nguồn thu lớn và ổn định cho ngân sách nhà nước của nhiều quốc gia (như Việt Nam).
Hy vọng qua bài viết này, Metagas đã giúp bạn trả lời được câu hỏi Dầu khí là gì? và hiểu rõ về toàn bộ chu trình từ quá trình hình thành hàng triệu năm cho đến vai trò kinh tế chiến lược ngày nay. Mặc dù thế giới đang hướng đến một tương lai xanh hơn, dầu khí vẫn sẽ giữ vị trí then chốt trong quá trình chuyển đổi năng lượng trong nhiều thập kỷ tới.
Nếu bạn vẫn còn có những thắc mắc cần được giải đáp hoặc có nhu cầu về các loại khí đốt thiên nhiên thì đừng ngần ngại liên hệ với Metagas qua số hotline 0967.296.829 để được giải đáp và tư vấn nhanh chóng
